Çocukluk döneminde üzerimize yapıştırılan etiketler, tıpkı 1. derece yanıkların vücudumuzda yarattığı tahribat gibi, ruhumuzda büyük çapta tahribata yol açar ve derin izler bırakırlar.Hayatımız boyunca o etiketler yüzünden acı çekeriz.
Çocukken bize yapıştırılan en yaralayıcı etiketler, kişiliğimize yapılan hakaretler ve aşağılayıcı sözlerdir.
Aptal
Salak
Geri zekalı
Beyinsiz
Beceriksiz
Tembel
Hayvan
....
....
Benzer etiketlerin çocuğa anne veya babası tarafından tekrar tekrar yapıştırıldığını düşünelim.
Örneğin çocuğa sürekli beceriksiz ve geri zekalı olduğu söyleniyor.Bu etiketlere, çocuğun yaptığı her hatalı davranış sonrası "Zaten bir işi de doğru düzgün yapsan şaşarım.","Hiçbir şeyi beceremeyecek misin sen?"ve (dikkat!!) "Yine mi bir şey kırdın?","Yine mi okulda sorun çıkardın?" şeklinde verilen tepkiler de ekleniyor.
Bu çocuğun artık doğru bir davranışta bulunması için hiçbir sebep kalmıyor.
Neden mi?Çünkü çoktan etiketler tüm ruhunu kaplamış da ondan.
İçindeki ses sürekli ona yapıştırılan etiketleri tekrarlayıp duruyor.
"Ben zaten hiçbir işi beceremem."
"Ben geri zekalı ve aptalım."
"Ben elime geçen şeyi hep kırarım."
"Ben okulda her zaman sorun çıkarırım."
En acı yanı ise, bu çocuk bir yetişkin olduğunda da aynı iç sesler kafasının içinde yankılanmaya devam eder.Yaptığı her hatanın ardından iç sesleri ona beceriksiz ve geri zekalı olduğunu hatırlatır.
Çocuk yaşta ruhuna yapıştırılan etiketler, iyileşmesi her geçen gün zorlaşan, derin yaralara dönüşür.
Çocuğa değil,davranışına kızıyoruz aslında.Sadece yanlış ifade ediyoruz.
"Bu davranışın hiç hoşuma gitmedi."demek varken...
veya "Bu şekilde davrandığın zaman kendimi...... hissediyorum." diyerek hatalı bulduğumuz davranışı hakkında konuşmak varken, etiketi yapıştırıveriyoruz.
Hiç farkında olmadan çocuklara yapıştırılan diğer etiket türü ise onların adına konuşurken ortaya çıkıyor.
Oğlunun yanında "Oğlum bezelye ve nohut sevmez.Hayatta yemez!" diyen anne, çocuğuna hayatı boyunca bezelye ve nohut yememesine sebep olacak koca bir etiket yapıştırdığının farkında değildir.
Peki çocuk neden bunları yemez biliyor musunuz?
ANNESİNİ YALANCI ÇIKARMAMAK İÇİN!!
Komşumuzun küçük kızına "Nasılsın?" diye soruyorum.
Kız utanarak cevap vermiyor.
Annesi etiketi hemen yapıştırıyor: "Bu böyle işte.Konuşmaz."
Annesini yalancı çıkarmamak için daha ne kadar süre annesinin yanındayken kimseyle konuşmayacağını merak ediyorum..
Çocuğun kişiliğine yapıştırılan parlak etiketler de var.
Zeki,çalışkan,güzel,becerikli,vb. güzel sıfatlar söylenerek yapıştırılan etiketler bunlar.
Tabii ki bu güzel övgülerle etiketlenmeyi herkes sever.
Fakat sürekli zeki olduğu söylenen çocuk bir problemi çözemediği zaman, sürekli güzel olduğu söylenen çocuk ise yüzünde bir sivilce çıktığında, etiketine layık olamadığı için öfkelenir.Etiketini kaybetmesine sebep olacak en ufak pürüze bile tahammül edemez.
Dikkat edilmesi gereken nokta ise çocuğun direkt kişiliğine övgüde bulunmak yerine, çocuğun zeki,becerikli,güzel veya çalışkan olduğunu düşünmemizi sağlayan DAVRANIŞINA övgüde bulunmaktır.
Çocuğunuzla konuşurken en çok hangi sıfatları kullandığınızı, hangi cümleleri kurduğunuzu düşünün.Ona en çok hangi etiketleri yapıştırmışsınız?
Şimdiye kadar bu konuda hata yaptığının farkına varmak, insanı çok üzebiliyor.Bir de şu yönden bakın:
Hiç öğrenmemiş olsaydınız, o hataları yapmaya devam edecektiniz.
Çocuğumuza yapıştırdığımız etiketlerin farkına varırsak, bundan sonra hangi cümleleri daha az kuracağımıza karar vermemiz çok daha kolay olur.
Bundan sonrası için daha dikkatli davranarak, kurduğumuz cümleleri değiştirebiliriz.
Mutlu bir nesil yetiştirmek dileğiyle.
Sevgiyle kalın.
Eda S.
Bu çocuğun artık doğru bir davranışta bulunması için hiçbir sebep kalmıyor.
Neden mi?Çünkü çoktan etiketler tüm ruhunu kaplamış da ondan.
İçindeki ses sürekli ona yapıştırılan etiketleri tekrarlayıp duruyor.
"Ben zaten hiçbir işi beceremem."
"Ben geri zekalı ve aptalım."
"Ben elime geçen şeyi hep kırarım."
"Ben okulda her zaman sorun çıkarırım."
En acı yanı ise, bu çocuk bir yetişkin olduğunda da aynı iç sesler kafasının içinde yankılanmaya devam eder.Yaptığı her hatanın ardından iç sesleri ona beceriksiz ve geri zekalı olduğunu hatırlatır.
Çocuk yaşta ruhuna yapıştırılan etiketler, iyileşmesi her geçen gün zorlaşan, derin yaralara dönüşür.
Çocuğa değil,davranışına kızıyoruz aslında.Sadece yanlış ifade ediyoruz.
"Bu davranışın hiç hoşuma gitmedi."demek varken...
veya "Bu şekilde davrandığın zaman kendimi...... hissediyorum." diyerek hatalı bulduğumuz davranışı hakkında konuşmak varken, etiketi yapıştırıveriyoruz.
Hiç farkında olmadan çocuklara yapıştırılan diğer etiket türü ise onların adına konuşurken ortaya çıkıyor.
Oğlunun yanında "Oğlum bezelye ve nohut sevmez.Hayatta yemez!" diyen anne, çocuğuna hayatı boyunca bezelye ve nohut yememesine sebep olacak koca bir etiket yapıştırdığının farkında değildir.
Peki çocuk neden bunları yemez biliyor musunuz?
ANNESİNİ YALANCI ÇIKARMAMAK İÇİN!!
Komşumuzun küçük kızına "Nasılsın?" diye soruyorum.
Kız utanarak cevap vermiyor.
Annesi etiketi hemen yapıştırıyor: "Bu böyle işte.Konuşmaz."
Annesini yalancı çıkarmamak için daha ne kadar süre annesinin yanındayken kimseyle konuşmayacağını merak ediyorum..
Çocuğun kişiliğine yapıştırılan parlak etiketler de var.
Zeki,çalışkan,güzel,becerikli,vb. güzel sıfatlar söylenerek yapıştırılan etiketler bunlar.
Tabii ki bu güzel övgülerle etiketlenmeyi herkes sever.
Fakat sürekli zeki olduğu söylenen çocuk bir problemi çözemediği zaman, sürekli güzel olduğu söylenen çocuk ise yüzünde bir sivilce çıktığında, etiketine layık olamadığı için öfkelenir.Etiketini kaybetmesine sebep olacak en ufak pürüze bile tahammül edemez.
Dikkat edilmesi gereken nokta ise çocuğun direkt kişiliğine övgüde bulunmak yerine, çocuğun zeki,becerikli,güzel veya çalışkan olduğunu düşünmemizi sağlayan DAVRANIŞINA övgüde bulunmaktır.
Çocuğunuzla konuşurken en çok hangi sıfatları kullandığınızı, hangi cümleleri kurduğunuzu düşünün.Ona en çok hangi etiketleri yapıştırmışsınız?
Şimdiye kadar bu konuda hata yaptığının farkına varmak, insanı çok üzebiliyor.Bir de şu yönden bakın:
Hiç öğrenmemiş olsaydınız, o hataları yapmaya devam edecektiniz.
Çocuğumuza yapıştırdığımız etiketlerin farkına varırsak, bundan sonra hangi cümleleri daha az kuracağımıza karar vermemiz çok daha kolay olur.
Bundan sonrası için daha dikkatli davranarak, kurduğumuz cümleleri değiştirebiliriz.
Mutlu bir nesil yetiştirmek dileğiyle.
Sevgiyle kalın.
Eda S.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder